خروج از کلیشه‌ی فرم-محتوا (بخش دوم)

خروج از کلیشه ی فرم-محتوا را به این سبب دنباله دار و کوتاه مینویسم که موضوع مهم و گسترده ایست و حوصله‌ی مخاطب را می‌طلبد و اینکه این مطالب را به عنوان یادداشت مینویسم نه مقاله به این برمیگردد که این مطالب بیشتر بار تحلیلی دارند تا اینکه فنی باشند.

خواندیم که ساختار یک آهنگ رپ شامل فرم و محتوای شعر، اجرا و بیت است ممکن است در مبحث فرم٬ آرتیست اجرای خوبی هم داشته باشد اما شعر او از لحاظ قالب، وزن، آرایه های ادبی و هر آنچه به فرم شعر مربوط است دارای کیفیت مناسب نباشد در این حالت ممکن است رپکن بهترین فلوها دلیوری ها و تاثیرگذار ترین پانچ لاین ها را استفاده کند اما در نهایت این تنها مربوط به فرم اجراییست و نمی‌توان گفت فرم کلی اثر مناسب بوده‌است البته وزن ها و نوع قافیه بندی از جمله اجزای فرمیک شعر است که رابطه ی تنگاتنگی با فرم اجرا دارد به همین دلیل یکی از روش های رایج این است رپکن ها شعر را روی بیت مینویسند چرا که درک فضای بیت و توجه به‌ احساسات و تخیل معلّق در آن هم موجب پویایی فرم اجرایی یعنی اوزان٬ فلو٬ ضرب و دلیوری می‌شود و هم کمک می‌کند شاعر احساسات و تخیل خود را با فضای بیت هماهنگ کند.

اگر بخواهیم نتیجه گرا به این مطلب نگاه کنیم در واقع هم آن رپکنی که بر مبنای فرم اجرا پیش میرود و سعی می کند فلو و ضرب خلاقانه‌تری داشته باشد فرم مناسبی ارائه کرده‌است و هم آن رپکنی که سعی میکند فضایی احساسی و تخیلی نو را به وجود اورد فرم مناسبی ارائه کرده است اولی اثر را از حیث «فرم در اجرا» پخته است و دومی «فرم شعر» را محور کار خود قرار داده پس این انتقاد رایج که بیشتر از طرف مخاطبین رپ غیرفارسی به آرتیست‌های رپ فارس وارد می‌شد که آثار تولید شده‌ی این هنرمندان از «تکنیک» خوبی برقرار نیست چندان منصفانه به نظر نمی‌رسد چرا که نقش تکنیک‌های شعری را بسیار کمرنگ در نظر می‌گیرد و همینطور انتظار این نوع رپکن‌ها که به شعر توجه بیشتری می‌کنند از رپکن‌هایی که از فرم اجرایی خوبی برخوردار هستند مبنی بر اینکه‌ آثار تولید شده توسط این رپکن‌ها به لحاظ محتوایی دچار حفره هستند نابه‌جا می‌رسد این‌که اشخاص از یک سری معیار‌های خشک برای سنجش آثار استفاده می‌کنند و هیچ نوع انعطافی برای پذیرش یک اثر به خرج نمی‌دهند شاید رویکرد مناسبی برای مواجهه با یک اثر نباشد خصوصاً این‌که به نظر این حقیر یکی از مهمترین متغیرها برای مواجهه با یک اثر میزان و نوع ادعای همان اثر است.

نویسنده: حمید